Osoba małoletnia, czyli taka, która nie ukończyła 18 roku życia, może być świadkiem w sądzie rodzinnym. Jednak sprawy muszą dotyczyć samych zainteresowanych. Mowa tutaj o rozwodach i podziale opieki. Częstą praktyką jest, że dzieci są przesłuchiwane, a ich zdanie jest brane pod uwagę przy wydaniu wyroku. Jednak należy przy tym pamiętać, że każdy sędzia na pierwszym miejscu zawsze stawia dobro osoby małoletniej.
W jakiego typu sprawach najczęściej przesłuchiwane są dzieci?
Osoby małoletnie najczęściej są świadkami w sprawach cywilnych, jednak tylko w tych, które odnoszą się do małżeństw. Mowa tutaj o prawnym rozwiązaniu związku małżeńskiego. Przesłuchanie dziecka w sądzie przy rozwodzie jest częstą praktyką. Co do zasady osoby małoletnie mogą zeznawać we wszystkich sprawach, które ich dotyczą. Mowa tutaj o rozstrzygnięciu o władzy rodzicielskiej, rozkładzie opieki czy miejscu zamieszkania. Stąd też często ma miejsce przesłuchanie dziecka w sprawie o kontakty. Sędzia powinien uwzględnić rozsądne i uzasadnione zdanie małoletniego podczas podejmowania decyzji. Jednak należy pamiętać, że kluczowe jest dobro dziecka. Co ważne, sprawy o alimenty stanowią wyjątek. Tutaj małoletni nie mogą być przesłuchiwani.
Ile lat musi mieć dziecko, aby móc przesłuchać je sądzie rodzinnym?
Przesłuchanie dziecka w sądzie jest możliwe w sytuacji, kiedy małoletni ukończy 13 lat, a zstępni stron (lub jednej ze stron) dopiero po ukończeniu 17 roku życia. Tak stanowią przepisy prawa i nie ma możliwości, aby osoby nieletnie były przesłuchiwane poniżej wyznaczonej granicy wieku. Jest to związane ze specyfiką spraw, ponieważ przesłuchanie dziecka w sprawie rozwodowej wiąże się z dużym obciążeniem psychicznym. To bardzo trudne i stresujący proces dla wszystkich uczestników, w szczególności małoletnich, ponieważ ich zeznania najczęściej są ukierunkowane przeciwko jednemu z rodziców. Dodatkowo ograniczenia wiekowe uwzględniają psychikę dziecka, która musi być na tyle ukształtowana, aby mogło one zeznawać podczas sprawy rozwodowej.
Warto pamiętać, że tego typu sprawy są naprawdę bardzo trudne, ponieważ ujawniane są różnego rodzaju szczegóły z życia małżeńskiego. Właśnie dlatego przepisy prawa chronią małoletnich i przyjmują, że dopiero 17 lat to odpowiedni wiek, aby dziecko mogło zeznawać w sprawie swoich rodziców.
W jakich warunkach może nastąpić przesłuchanie?
Przesłuchanie dziecka odbywa się na sali sądowej w obecności stron, pełnomocników, sędziego i protokolanta, który sporządza protokół zawierający zeznania świadka. Takie przesłuchanie ma charakter formalny, co w konsekwencji wiąże się z większym stresem.
Inaczej jest w przypadku wysłuchania. Chcąc poznać zdanie małoletniego, sąd musi wziąć pod uwagę pewne aspekty. Po pierwsze sprawa musi bezpośrednio dotyczyć małoletniej osoby. Po drugie, wysłuchanie dziecka musi być uwarunkowane trzema przesłankami, tzn. musi na nie pozwolić rozwój umysłowy dziecka, jego stan zdrowia oraz stopień dojrzałości. Wszystkie te aspekty muszą być brane pod uwagę łącznie. Uwarunkowania te są odmienne dla każdej małoletniej osoby, stąd też sędzia każde wysłuchanie musi rozpatrywać indywidualnie.
Wysłuchanie małoletniej osoby powinno odbywać się w jak najbardziej sprzyjających warunkach. Mowa tutaj o zapewnieniu poczucia bezpieczeństwa oraz atmosfery, która umożliwi otwarcie się dziecka i swobodną wypowiedź. Właśnie dlatego jego wysłuchanie odbywa się poza salą sądową w specjalnych pomieszczeniach, które muszą spełnić określone wymogi formalne oraz techniczne. Takie miejsce musi być przyjazne dla dziecka, ponadto gwarantować dyskrecję oraz stwarzać przyjazną atmosferę do rozmowy. Sędzia zapewnia swobodę wypowiedzi, a pytania formułuje tak, aby były w pełni zrozumiałe dla małoletniego.
Chcesz dowiedzieć się, czy w przypadku Twojej sprawy konieczne będzie przesłuchanie dziecka? Zapytaj o to naszych adwokatów ze Szczecina!
Przesłuchanie dziecka w obecności psychologa
Kluczową kwestią podczas wysłuchania małoletniego jest specjalnie przeznaczone do tych celów miejsce. Pomieszczenie musi być przyjazne dziecku, stąd też najczęściej jest kolorowe i wyposażone w różne zabawki tak, aby było w pełni zaadaptowane do potrzeb małoletnich. Dziecko zeznaje w obecności psychologa i sędziego, który sporządza stosowną notatkę. Podczas wysłuchania małoletniego strony postępowania oraz pełnomocnicy nie są obecni.
Dla osoby małoletniej bycie świadkiem na sprawie rozwodowej jest bardzo stresującym przeżyciem i całkiem nowym doświadczeniem. Stąd też warto zadbać o psychiczne przygotowanie do rozprawy, a po jej zakończeniu uświadomić dziecku, że nie jest ono odpowiedzialne za wydanie postanowienia, a najważniejszą kwestią było powiedzenie prawdy.