Kiedy umiera nam bliska osoba, zazwyczaj nie zastanawiamy się nad kwestiami prawnymi czy finansowymi. Jednak w pierwszych miesiącach od pogrzebu warto uregulować sprawy spadkowe, ponieważ w kolejnych latach mogą nam przysporzyć sporo kłopotów. Warto wiedzieć, komu należy się spadek, kiedy nie warto go przyjmować i czym jest zachowek?
Czym jest spadek?
Spadek jest ogółem praw oraz obowiązków, które w momencie śmierci spadkodawcy przechodzą na jego prawnych następców. Spadkobierców może być kilku, zależy to od woli zmarłego i kolejności dziedziczenia.
Jak wygląda dziedziczenie spadku w polskim prawodawstwie?
Kolejność dziedziczenia (o ile zmarły nie zażyczy sobie inaczej) wygląda następująco:
- małżonek i dzieci spadkodawcy. Jeżeli nie żyją lub nie przyjmą spadku, wtedy kolejno dziedziczą:
- wnuki,
- rodzice,
- rodzeństwo spadkodawcy,
- zstępni spadkodawcy,
- dziadkowie lub zstępni dziadków spadkodawcy.
Spadkodawca, który dowiaduje się o spadku, ma trzy rozwiązania:
- Przyjąć go wprost – przyjąć spadek w całości lub część masy spadkowej bez ograniczenia swojej odpowiedzialności za długi spadkowe.
- Odrzucić go w całości.
- Przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza – w takiej sytuacji ogranicza się odpowiedzialność za długi zmarłego.
Powyższych czynności może dokonać osoba, która ma pełną moc prawną oraz zdolność do dziedziczenia, czyli jest osobą pełnoletnią, nieubezwłasnowolnioną i żyje w momencie otwarcia spadku. W przypadku osób niepełnoletnich wniosek o odrzucenie spadku muszą złożyć w ich imieniu opiekunowie prawni lub sąd opiekuńczy. Ważne jest również to, że zarówno przyjęcie spadku bądź jego odrzucenie musi zostać poprzedzone przedłożeniem oświadczenia woli, jednakże przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza następuje automatycznie.
Z tego powodu ważne jest zrozumienie, na czym polega przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że jeżeli spadkodawca miał długi, które przekraczają wartość jego majątku, to jego zobowiązania zostaną spłacone do wartości otrzymanego spadku. Jeśli jednak wartość posiadanych dóbr przewyższa wysokość zadłużenia, to po uprzednim sporządzeniu spisu inwentarza z masy spadkowej przez komornika oraz spłacie długów, osoba dziedzicząca dostanie pozostałą część majątku spadkobiercy.
Czym jest zachowek?
Często uważa się, że skoro ktoś został pominięty w testamencie, to jest wydziedziczony i nic mu się nie należy. Taki pogląd jest błędny. Nawet jeśli dana osoba nie otrzymała nic w testamencie, to nadal należy jej się zachowek, czyli procent majątku osoby zmarłej, który został rozdysponowany przez osoby wymienione w dokumencie. Jeśli jednak osoba zmarła jeszcze za życia wydziedziczyła daną osobę, to dopiero wtedy zachowek jej się nie należy. Ważne jest to, że zachowek musi przybrać postać finansową, a dokładniej gotówkową. Nie mogą to być np. papiery wartościowe czy nieruchomości.
Warto wiedzieć, że zazwyczaj po otrzymaniu darowizny bądź spadku po zmarłym trzeba odprowadzić podatek. Wyjątkiem od tej reguły są spadkobiercy z najbliższej rodziny. Jednak aby zostali pozbawieni obowiązku zapłaty podatku muszą zgłosić przeprowadzenie spadku do sześciu miesięcy od momentu przejęcia dóbr osoby zmarłej.
Spadek to ogół praw i obowiązków, które przechodzą na spadkobiercę. Zazwyczaj są to osoby wymienione w testamencie bądź najbliższa rodzina. Spadek można przyjąć, odrzucić oraz dla dobra własnych interesów przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza. Zachowek to ułamek majątku osoby zmarłej, która nie przekazała nic osobie, której dobra zmarłego z punktu widzenia prawa się należały. Zachowek przybiera postać wyłącznie gotówkową.
Nie wiesz czy przyjąć, czy odrzucić spadek? Skonsultuj to z adwokatami z naszej kancelarii prawnej ze Szczecina!