Nie każdy oskarżony o popełnienie przestępstwa na czas procedur przygotowawczych trafia do tymczasowego aresztu. W polskim prawie wyróżnia się jeszcze możliwe środki zapobiegawcze m.in. poręczenie indywidualne, społeczne i majątkowe, dozór policyjny czy zakaz opuszczania miasta/kraju. Popularnymi rozwiązaniami są poręczenia majątkowe i społeczne. Jednak czym są i jak można z tego skorzystać?
Poręczenie majątkowe
Jest środkiem zapobiegawczym, polegającym w dużej mierze na tym, że osoba, na którą jest ustanowione dane poręczenie, nie musi iść do aresztu na czas poprzedzający rozprawę sądową. Z tego względu taki środek zapobiegawczy jest bardzo często stosowany, częściej aniżeli w przypadku innych typów poręczeń. Z perspektywy organu wydającego poręczenie (w przypadku postępowania przygotowawczego prokurator oraz w sytuacji postępowania sądowego sąd) ma zagwarantować, że oskarżony nie będzie w bezprawny sposób utrudniał czynności postępowania karnego. W niektórych sytuacjach poręczenie majątkowe jest łączone z innymi środkami zapobiegawczymi, które łącznie mają za zadanie umocnić daną gwarancję. Z kolei dla oskarżonego poręcznie majątkowe jest najmniej dotkliwym środkiem zapobiegawczym spośród przewidzianych przez polskie prawo.
Poręczenie majątkowe może, ale nie musi zostać nałożone w formie pieniężnej. Czasem zdarza się, że organ wydający taki środek pozwala na zapłatę pieniędzmi obcą walutą, poręczeniem papierami wartościowymi bądź hipoteki czy zastawu. Nie ma ściśle określonych przedziałów kwotowych, jakie mógłby oskarżony lub jego bliski wpłacić.
Wysokość poręczenia nie jest zależna od sytuacji materialnej osoby, która ma poręczenie majątkowe wpłacić (choć dana instytucja bierze tę kwestię pod uwagę), ale przede wszystkim istotna jest ranga czynu, czy popełniony czyn zabroniony polegał na wyrządzeniu szkody o dużym rozmiarze, czy też przestępstwo ma charakter niemajątkowy. Bierze się również pod uwagę takie czynniki jak:
- wysokość szkody,
- sposób działania sprawcy
- ewentualny wymiar kary.
Obliczona suma powinna być na tyle wysoka, aby demotywowała oskarżonego do utrudniania postępowania. Może ona wynosić nawet kilka milionów złotych. Jeżeli poręczenie nie zostanie dostarczone w terminie, możliwość środka zapobiegawczego przepada, a oskarżony trafia do aresztu.
Poręczenie społeczne
Poręczenie społeczne polega na tym, że osoba zaufania publicznego, która ma ścisły związek z oskarżonym o przestępstwo, poświadcza za niego, że oskarżony nie będzie w żaden sposób utrudniał postępowania przygotowawczego, lecz w zamian będzie się stawiał na każde wezwanie oraz wywiąże się z wszelkich obowiązków procesowych. Poręczycielem może zostać pracodawca, kierownictwo lub członków szkoły bądź uczelni (jeżeli oskarżony podejmuje edukację), od organizacji społecznej, do której przynależy oskarżony lub od zespołu żołnierskiego (w przypadku, kiedy poręczenie zostanie zgłoszone za pośrednictwem dowódcy).
Aby taki środek zapobiegawczy doszedł do skutku, należy złożyć wniosek o przyjęciu poręczenia, w przygotowaniu którego może pomóc nasz adwokat ze Szczecina. Oznacza to, że poręczyciel nakłada na siebie obowiązki osoby oskarżonej względem organu prawnego. Tego typu środek zapobiegawczy może zostać zastosowany wraz z innymi typami poręczeń na czas przygotowania do procesu karnego.
Stosowanie poręczenia jest częstym rozwiązaniem stosowanym wobec oskarżonych na czas procedur przygotowawczych. Poręczenie majątkowe jest ustalane albo przez sąd, albo prokuratora i oblicza się je tak, aby wartość demotywowała do postępowania przeciwko prawu. Może to być kwota pieniężna bądź wartościowe dokumenty. Z kolei poręczenie społeczne gwarantuje przez osobę godną zaufania, że oskarżony nie będzie uchylał się od obowiązków względem organu prawnego za pomocą stosownego wniosku.