Większość małżonków nie decyduje się na podpisywanie intercyzy po ślubie. Oznacza to, że tworzą wspólny majątek. W małżeństwie oprócz majątku wspólnego można wyróżnić także majątek osobisty.
Majątek wspólny małżonków – z czego się składa?
Majątek wspólny powstaje w chwili zawarcia małżeństwa, jeśli nie małżonkowie nie podpiszą intercyzy. Składa się on z wszystkich przedmiotów, które zostały kupione przez jednego lub obu małżonków w trakcie trwania małżeństwa. Majątek wspólny stanowi więc wynagrodzenie za pracę, dochody z działalności gospodarczej itp. Wszystko, czego nie można zaliczyć do majątku wspólnego, stanowi majątek osobisty małżonków.
Czym jest majątek osobisty małżonka?
Majątek osobisty to wszystko to, co nie wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków. Są to przedmioty majątkowe, prawa majątkowe oraz wierzytelności, które są własnością tylko jednego z małżonków. Majątek osobisty w małżeństwie stanowią więc:
- przedmioty nabyte przez zawarciem małżeństwa,
- przedmioty nabyte przez jednego z małżonków na podstawie dziedziczenia, zapisu lub darowizny,
- prawa majątkowe podlegające odrębnym przepisom np. udziały w spółce cywilnej,
- przedmioty, które służą do zaspokajania potrzeb tylko jednego z małżonków,
- prawa niezbywalne należące się tylko jednemu z małżonków,
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania lub zadośćuczynienia,
- prawa autorskie i pokrewne,
Majątek osobisty po ślubie mogą stanowić także przedmioty takie jak telewizor czy robot kuchenny. Aby mogły one wchodzić w jego skład, jeden z małżonków musi otrzymać je na zasadzie dziedziczenia, zapisu lub darowizny z wyraźnym wskazaniem, że konkretny przedmiot ma stanowić osobisty majątek jednego ze współmałżonków.
Właścicielem majątku osobistego jest małżonek, do którego należą dobra. Współmałżonek może jednak z nich korzystać.
Majątek osobisty po śmierci – kto go dziedziczy?
Wiele osób zastanawia się, kto dziedziczy majątek osobisty małżonka w przypadku jego śmierci. Kluczowy jest w tym przypadku fakt, czy został sporządzony testament. Jeśli nie, to stosuje się zasady dziedziczenia ustawowego. Zgodnie z nimi osobami uprawnionymi do otrzymania dóbr jest współmałżonek oraz dzieci zmarłego. Jeśli kiedykolwiek zastanawiałeś się nad tym, czy żona dziedziczy majątek osobisty męża, to już wiesz, że tak.
Dziedziczenie po mężu a jego majątek osobisty – na jakich zasadach się odbywa?
Jeśli zmarły miał dzieci, to dziedziczą one razem ze współmałżonkiem spadek w równych częściach. Udział małżonka nie może być mniejszy niż jedna czwarta całego spadku. Jeśli para nie miała wspólnych dzieci, to majątek przysługuje także rodzicom zmarłego, a jeśli oni nie żyją, to spadek należy się także rodzeństwu współmałżonka oraz zstępnym rodzeństwa.
Majątek osobisty a rozwód – co trzeba wiedzieć?
Wspólny majątek małżonków jest dzielony po ustanowieniu rozdzielności majątkowej. Może to nastąpić na wniosek jednej ze stron w przypadku rozwodu. Trzeba jednak pamiętać, że podział nie dotyczy majątku osobistego. Rozliczane są tylko nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny, a także nakłady majątku wspólnego na majątek osobisty. Jeśli istnieją co do tego niejasności, to współmałżonek musi przedstawić dowody na to, że konkretne dobra stanowią jego odrębny majątek.
Orzeczenie rozwodu wiąże się z automatycznym ustaniem wspólnoty majątkowej. Podział wspólnego majątku może odbyć się na dwa sposoby:
- przez zawarcie umowy między byłymi współmałżonkami w formie aktu notarialnego — jest to możliwe jedynie w przypadku zgody między stronami,
- poprzez uzyskanie prawomocnego postanowienia sądu — jest to rozwiązanie w przypadku, gdy współmałżonkowie nie mogą dojść do porozumienia dotyczącego tego, jaka cześć majątku należy się każdej ze stron.
Sądowy podział majątku jest najczęściej długotrwałym procesem, który wiąże się z dużymi kosztami oraz nerwami. Niekiedy jednak dojście do porozumienia i wypracowanie wspólnych rozwiązań, które będą satysfakcjonujące dla obu stron, jest niemożliwe i wymaga pomocy specjalizującego się w tym temacie adwokata ze Szczecina od rozwodów. Współmałżonek uważający, że dane dobra należą do jego majątku osobistego, musi przedstawić na to dobre dowody. Na ich podstawie sąd określi czy faktycznie są one wyłącznie jego własnością, czy też musi nastąpić ich sprawiedliwy podział ze współmałżonkiem.